Jeśli szukasz informacji na temat czasu present perfect, trafiłeś we właściwe miejsce! Nie przesadzimy, jeśli powiemy, że przeszedłeś długą drogę w swojej nauce języka angielskiego, aby opanować czas present perfect, nie jesteś już zupełnym nowicjuszem językowym, ale doskonale wiemy, że w języku angielskim są tematy, których przyswojenie wymaga więcej pracy..
Użycie czasu present perfect w języku angielskim
Ile razy zdarzyło Ci się, że musiałeś opowiedzieć o jakimś doświadczeniu w czasie przeszłym i nie wiedziałeś, jakiego czasu użyć w zależności od sytuacji, o której opowiadałeś?
Mamy do wyboru: past simple (pol. czas przeszły prosty), past continuous (pol. czas przeszły ciągły), present perfect (pol. czas teraźniejszy dokonany), present perfect continuous (pol. czas teraźniejszy dokonany ciągły), past perfect (pol. czas zaprzeszły) i past perfect continuous (pol. czas zaprzeszły ciągły), a wszystkie te czasy oferują nam mnóstwo możliwości i pomagają opowiadać o różnych rzeczach w przeszłości.
Używanie czasu present perfect simple może wydawać się trudne, ale jesteśmy pewni, że te wskazówki pomogą Ci go lepiej zrozumieć i będzie ci go łatwiej używać w rozmowach po angielsku.
Po pierwsze, podzielmy czynności na "zakończone" (dokonane) i "niezakończone" (niedokonane), w ten sposób łatwiej będzie zapamiętać zastosowania tego czasu, który w porównaniu z czasem past simple może być użyty w obu okolicznościach, podczas gdy czas przeszły prosty jest używany tylko przy czynnościach zakończonych i przy bardzo konkretnych datach lub oznaczeniach czasu.
Porozmawiajmy najpierw o czynnościach zakończonych, ponieważ to one powodują najwięcej zamieszania i skłaniają do używania czasu past simple. Czynności kończące się w czasie present perfect to m.in:
- Doświadczenia życiowe – doświadczenia, które przeżyliśmy w trakcie naszej wędrówki przez ten świat i życie, są doskonałym przykładem tego, kiedy należy używać czasu present perfect. W tym przypadku możemy podkreślić, że ważne jest to, co się stało, a nie kiedy. Na przykład: I have broken my leg several times = Złamałem nogę wiele razy.
- Wynik w teraźniejszości – Jeżeli chcemy podkreślić wynik czynności, którą rozpoczęliśmy i zakończyliśmy w przeszłości, możemy użyć czasu present perfect. Za pomocą tego czasu możemy pokazać skutki widoczne w teraźniejszości działania, które wykonaliśmy w przeszłości. Na przykład: I have lost my keys and I can't open my car = Zgubiłem klucze i nie mogę otworzyć samochodu.
- Najnowsze wiadomości lub wydarzenia - Kiedy właśnie wykonujemy jakąś czynność, a zwłaszcza gdy używamy słowa " just" (pol. właśnie), zastosujemy czas present perfect. Także i tutaj użycie czasu teraźniejszego złożonego tworzy związek z przeszłością (kiedy wykonywałeś czynność) i teraźniejszością, od której dzieli Cię zaledwie kilka minut. Na przykład: He has just washed the dishes = Właśnie umył naczynia.
- Wielokrotne wykonywanie czynności w różnym czasie – to normalne, że wykonujemy tę samą czynność lub zadanie w nieco powtarzalny sposób, ale robimy to w różnych momentach naszego życia, więc i tutaj powinniśmy użyć czasu present perfect. Na przykład: They have reviewed the present perfect throughout high school. = Przez całą szkołę średnią uczyli się czasu teraźniejszego złożonego.
- Osiągnięcia lub dokonania – kiedy człowiek lub osoba osiąga lub odnosi sukces w zadaniu, którego się podjęła, ale NIE wspominamy o konkretnym czasie, używamy czasu present perfect. Na przykład: Our son has learned how to read = Nasz syn nauczył się czytać.
Niezakończone działania to m.in:
- Zmiany w czasie – jeśli zgłębiałeś jakiś temat lub zagadnienie, albo jeśli twoje zainteresowania życiowe zmieniały się od przeszłości do teraz, również możemy użyć czasu present perfect. Na przykład: I have become more interested in neuroscience = Zacząłem się bardziej interesować neurobiologią.
- Jak dawno temu coś robiłeś – To zadanie jest trochę kłopotliwe. Znajdziemy tu kilka słów niezbędnych do mówienia o położeniu w czasie (choć nie jest ono tak szczegółowe). Na przykład, możemy użyć FORaby odnieść się do okresu czasu: I have played the guitar for 10 years. = Gram na gitarze od 10 lat. Ale mamy też SINCE, które w tym przypadku odnosi się do daty (rok, miesiąc itp.), kiedy coś się stało: I have played the guitar since 2020. = Gram na gitarze od 2020 roku.
W przypadku tego zastosowania, jeśli przyjrzysz się bliżej, zauważysz, że nie ma bardzo konkretnej daty - nie podaliśmy dokładnego dnia, miesiąca i roku, w którym czynność została wykonana po raz pierwszy. To właśnie mamy na myśli, kiedy mówimy, że czas teraźniejszy złożony jest bardzo nieokreślony.
- Sytuacje lub okresy czasu, które się nie zakończyły – Jeśli to, co wydarzyło się rano, jeszcze się nie skończyło, możemy użyć czasu present perfect. Na przykład: I haven’t seen Mike today! (but the day isn’t over yet) = Nie widziałem dzisiaj Mike'a (ale dzień się jeszcze nie skończył).
Konstrukcja czasu present perfect
Bardzo ważnym elementem jest zapamiętanie, że kiedy używamy czasów "perfect" (present perfect, past perfect, itd.), musimy użyć pomocniczego HAVE odmienianego w zależności od potrzeby (w present perfect: have lub has; w past perfect: had). Aby nieco przybliżyć ten czas, musimy zapamiętać strukturę i kilka kluczowych słów, których będziemy używać w tej konstrukcji gramatycznej. Aby to zrobić, podzielimy strukturę na trzy: oznajmującą, przeczącą, pytającą.
Zdanie oznajmujące
Aby utworzyć zdanie oznajmujące w czasie present perfect, musimy zastosować następującą strukturę: podmiot + have/has + czasownik past participle + dopełnienie. Oto kilka przykładów wraz z ich tłumaczeniem na język angielski:
We have played checkers together for years! = Od lat gramy razem w warcaby!
I have been to London three times = Byłem w Londynie trzy razy
Przeczenia
Przeczenie ma w zasadzie taką samą strukturę jak poprzedni przypadek, z tym że w tego typu zdaniach musisz dodać słowo NOT (pol. nie), aby nadać negatywną konotację. Oto kilka przykładów:
They haven’t heard that song yet. = Nie słyszeli jeszcze tej piosenki.
My mom hasn’t read the last book of the saga = Moja mama nie przeczytała ostatniej książki z sagi
Pytania
Na zakończenie części strukturalnej, czyli tworzenia czasu present perfect, mamy pytania lub zdania pytające. Podstawa jest taka sama, użycie pomocniczego HAVE i czasownika past participle (pol. imiesłów bierny), tylko w tym przypadku odwrócimy miejsca pomocniczego HAVE i podmiotu: have/has + podmiot + czasownik past participle + dopełnienie.
Has she been able to rescue the stray dog yet? = Czy udało jej się już uratować tego błąkającego się psa?
Have you bought Rammstein’s latest album? = Czy kupiłeś już najnowszy album Rammsteina?
Określenia czasu present perfect
Tak jak w czasie teraźniejszym, przeszłym i przyszłym mamy pewne słowa, które pomagają nam określić czasownik w zdaniu, tak w czasie present perfect istnieją określenia, które pomogą ci zorientować się, czy powinieneś użyć tego czasu, czy nie.
- For (przez/przez jakiś czas) – wskazuje na długość trwania, możemy go używać w zdaniach twierdzących, przeczących i pytaniach.
- Since (od) – wskazuje, kiedy rozpoczęło się działanie, używane w zdaniach twierdzących, przeczących i pytających.
- Just (właśnie) – używamy go, gdy akcja właśnie się wydarzyła (bardzo blisko teraźniejszości) i możemy go używać z twierdzeniami i pytaniami.
- Already (już) – aby mówić o działaniach, które wydarzyły się szybciej niż się spodziewamy, używa się go w formie pozytywnej.
- Yet (jeszcze nie) – opisuje działania, które jeszcze nie miały miejsca. Używa się go tylko w przeczeniach i pytaniach.
- Still (wciąż) – to taki sam przypadek jak yet, z tą różnicą, że jest używany tylko w przeczeniach.
- Ever (kiedykolwiek) – służy do zadawania pytań o przeszłe doświadczenia. Tylko w trybie pytającym.
- Never (nigdy) – Używany do czynności, których nigdy nie robiliśmy, jest tylko w trybie oznajmującym (mimo że daje negatywne wyobrażenie).
Wskazówki, jak go ćwiczyć
Istnieje kilka sztuczek, które możesz zastosować, aby ułatwić sobie naukę używania tego czasu, kiedy rozpoczynasz naukę na kursie języka angielskiego online lub stacjonarnie z lektorem. Na przykład, bardzo popularnym sposobem jest rysowanie linii czasu, dzięki którym można zobrazować teraźniejszość, przeszłość oraz to, w którym momencie miało miejsce działanie, czy ma ono aktualny wynik, czy właśnie się wydarzyło, czy jeszcze się nie zakończyło.
Zrób tabelkę porównującą zdania w czasie past simple i present perfect. Dzięki temu łatwiej będzie Ci zapamiętać kluczowe słowa i dostrzec różnice między dwoma czasami.
Istnieje bardzo popularna gra "Have you ever...?" i jest ona idealna do ćwiczenia czasu present perfect! Wystarczy, że spotkasz się z kolegami z kursu i poznacie się trochę lepiej, zadając sobie nawzajem pytania: "have you ever done...?" i będziecie używać czasu present perfect, by opowiadać o swoich doświadczeniach życiowych.
Możesz też opisać historie, opowiadając o różnych doświadczeniach z całego życia, jak w pamiętniku, ale po angielsku, starając się używać czasu present perfect i kontrastując go z past simple.
Jak widzisz, czas present perfect nie jest tak skomplikowany, jak mogłoby się wydawać w chwili, gdy po raz pierwszy zobaczyłeś go na lekcji angielskiego. Ostatnia rada: nie przejmuj się, jeśli na początku nie będziesz rozumiał, kiedy go użyć, dzięki praktyce, ćwiczeniom i zajęciom zrozumiesz i będziesz używał tego czasu bez problemu!
