Jak odmieniać czasownik "być" (sein) w języku niemieckim we wszystkich czasach i trybach?

Czasownik sein

"Sein" oznacza "być" i używamy go do opisania wszelakich rzeczy w języku niemieckim, od emocji, przez stany fizyczne, po tożsamość. Dlatego właśnie tak bardzo ważne jest opanowanie odmiany czasownika "być" po niemiecku.

Będziesz go potrzebował do wyrażenia podstawowych rzeczy, w tym:

• Mówienie o swoich emocjach: Ich bin glücklich (Jestem szczęśliwy)
• Mówienie, jakiego koloru coś jest: Meine Schuhe sind lila (Moje buty są fioletowe)
• Pytanie o toaletę: Wo ist die Toilette? (Gdzie jest toaleta?).
• Opisywanie czegoś za pomocą przymiotnika: Urlaub wäre schön! (Wakacje byłyby przyjemne!)

Odmiana czasownika “sein”

Aby odmienić czasownik regularny, bierzesz rdzeń czasownika i dodajesz odpowiednią końcówkę. Oto jak czasownik regularny "spielen" (grać) odmienia się w czasie teraźniejszym, zgodnie z genus (rodzajem) i numerus (liczbą):

Jednak niektóre z najważniejszych czasowników w danym języku są zazwyczaj nieregularne, w tym "być", a niemiecki nie jest tu wyjątkiem. "Sein" jest czasownikiem nieregularnym i najlepszym sposobem na nauczenie się jest zapamiętanie każdej formy z osobna. Przygotowaliśmy więc tabelę dla każdego czasu.

Czas teraźniejszy

Czas teraźniejszy jest prawdopodobnie najważniejszy. W języku niemieckim nazywa się "Präsens" i jest to jedyny czas teraźniejszy. W języku niemieckim nie ma czasu teraźniejszego ciągłego, tak jak w języku angielskim (I am playing).

Jeśli nie opanowałeś jeszcze innych czasów, staraj się używać czasu teraźniejszego i dodawaj tylko słowa związane z czasem, które sygnalizują, że mówisz o innym momencie, np. "nächsten Monat" (następny miesiąc), "letzten Freitag" (ostatni piątek) lub "um 18 Uhr" (o 18:00).

Może nie jest to poprawne gramatycznie, ale gwarantuję Ci, że wszyscy zrozumieją, co mówisz.

Czas przeszły prosty

W języku niemieckim czas przeszły prosty jest używany do mówienia o wydarzeniach, które miały miejsce w przeszłości i zostały już zakończone. Ten czas jest również znany jako "Präteritum" lub "Imperfekt".

Czas teraźniejszy złożony

Czasu teraźniejszego złożonego (odpowiedni angielskiego Present Perfect) używa się do opisywania czynności lub wydarzeń z przeszłości, które mają związek z teraźniejszością.

W języku niemieckim nazywa się "Perfekt" i tworzy się go przez użycie czasowników posiłkowych (lub czasowników pomocniczych) "haben" (mieć) lub "sein" (być) w czasie teraźniejszym, po których następuje imiesłów bierny czasownika:

• Ich habe gelacht (Roześmiałem się)
• Ich bin gegangen (Wyszedłem)

Jak widzisz, można utworzyć czas teraźniejszy złożony dla niemieckiego czasownika "sein", ale nie jest tak powszechne używanie tego czasu dla czasowników "być" lub "mieć", ponieważ te dwa czasowniki są również czasownikami posiłkowymi, których używasz do utworzenia czasu: (Ich habe gehabt / Ich bin gewesen). Zamiast tego w czasie teraźniejszym złożonym częściej używa się bardziej aktywnych czasowników:

Czas zaprzeszły

Czas przeszły złożony nazywa się po niemiecku "Plusquamperfekt", więc możesz go dodać do swojej listy dziwnych, długich niemieckich słów!

Tworzy się go również z imiesłowem biernym czasownika głównego i czasowników posiłkowych "haben" (mieć) lub "sein" (być), ale tym razem w czasie przeszłym:

• Ich hatte gelacht (Śmiałem się)
• Ich war gegangen (Szedłem)

Przenosi Cię w czasie jeszcze dalej niż czas przeszły prosty. Możesz użyć tego czasu, gdy opowiadasz historię i chcesz dodać jakiś szczegół z bardziej odległej przeszłości:

• Ich war gerade dabei, in den Bus zu steigen, als ich merkte, dass ich mein Ticket zu Hause vergessen hatte.(Już miałem wsiąść do autobusu, kiedy zorientowałem się, że zapomniałem biletu z domu.)

Czas przyszły

Aby utworzyć czas przyszły, zwany również w języku niemieckim "Futur I", używasz czasownika posiłkowego "werden" (stać się) w czasie teraźniejszym, po którym następuje bezokolicznik czasownika głównego:

• Ich werde lachen (Będę się śmiał)
• Ich werde gehen (Pójdę)

Czas przyszły złożony (dokonany)

Niemiecki czas przyszły złożony nazywa się "Futur II" i opisuje czas, w którym coś już się wydarzy, czyli jest bardzo daleko w przyszłości.

Aby utworzyć ten czas, potrzebujesz czasownika posiłkowego "werden" (stać się), po którym następuje imiesłów bierny czasownika głównego:

• Ich werde gelacht haben. (Będę się śmiał.)
• Ich werde gegangen sein. (Pójdę.)

Tryb łączący

W języku niemieckim tryb łączący nazywany jest "Konjunktiv". Określa on tryb w gramatyce, który jest używany do wyrażenia pewnego poziomu niepewności lub opisania hipotetycznej sytuacji: Czy dobrze słyszałem "lody"? Byłoby super!

Konjunktiv I

Konjunktiv I jest używany głównie w formalnym piśmie, mowie zależnej i poleceniach pośrednich, na przykład gdy ktoś mówi: "Moja mama mówiła, że jestem bardzo mądry". To właśnie mowa zależna. Nie wiemy, czy to prawda!

Konjunktiv II

Konjunktiv II służy do wyrażania hipotetycznych sytuacji, życzeń i uprzejmości, na przykład kiedy myślisz: "Gdybym tylko przeprowadził się do Berlina, to byłbym szczęśliwy".

Niemiecki tryb rozkazujący

Forma rozkazująca lub "Imperativ" jest używana, aby powiedzieć komuś, co ma zrobić - lub w tym przypadku, jaki ma być. Rozróżnia się tylko liczbę pojedynczą i mnogą.

Sei neugierig

Mówiąc o trybie rozkazującym, jednym z moich ulubionych zwrotów, jeśli chodzi o naukę języków obcych, jest "bądź ciekawy" (niem. Sei neugierig). To właśnie te wszystkie subtelne różnice gramatyczne sprawiają, że tak trudno uczyć się różnych języków obcych - ale to właśnie one czynią je wyjątkowymi i fascynującymi.

Jeśli tylko będziesz ich ciekawy, nauka stanie się o wiele przyjemniejsza! Odkrywaj więc język niemiecki i podziwiaj wszystkie jego osobliwości i małe dziwactwa na naszym blogu o nauce języka niemieckiego!